nasıl

arman kediler (turuncu/ginger tabby) hakkında “çok yaramaz, çok meraklı” klişesi yaygın. Peki bu gerçek mi, yoksa algı mı? Kısa cevap: Sarman olmak bir ırk değil, bir renk/pattern. Davranışı belirleye...

İnsan toplulukları hayvanları yalnızca av, yoldaş ya da tehdit olarak değil; “dünya nasıl işler?” sorusuna verilen kültürel cevapların ana figürleri olarak da gördü. Mitolojilerde hayvanlar; tanrıları...

Hayvanlarda “solak” ya da “sağlak” eğilimler yalnızca insanlara özgü değil. Omurgalılardan böceklere kadar birçok türde, bir pençe/ayak, göz, kulak ya da antenin diğerine göre daha sık kullanılması; b...

Kedilerin “havada kıvrılıp” ayakları üzerine inişi sihir değil, fizikle sinirbilimin zarif bir ortak gösterisi: vestibüler sistemin hassas yön algısı, omurganın olağanüstü esnekliği, omuz kuşağının se...

Kedinin bıyıkları, evrimsel olarak keskinleştirilmiş bir “temas‑navigasyon” sistemi: karanlıkta yol buldurur, avın son hamlesini doğrultur, gözleri korur ve duygu hâlini yüzüne yansıtır. Onları kesmey...

Bir arının mor bir çiçeğin üzerinde neden özellikle belli noktalara indiğini, sineğin neden elinizi “siz fark etmeden önce” fark ettiğini ya da geceleri ışığa doğru giden güvelerin hangi ipuçlarını ku...

“Mama seçimi” göründüğünden çok daha fazlasıdır: tür biyolojisi, besin güvenliği, üretici şeffaflığı ve evcil dostunuzun sağlık geçmişi bu kararın kalbinde yer alır. Bu yazıda, köpek ve kedi özelinde ...

Böcekler akciğer yerine vücut yanlarındaki spiraküllerden hava alır; hava, trake–trakeol ağından doğrudan dokulara difüze olur. Suda yaşayan türler; geçici hava kabarcığı, “plastron” adı verilen fizi...

Baykuşların gece üstünlüğü, tüpsü ve büyük göz optiğiyle yüksek rod yoğunluğunun birleşmesine, geniş binoküler alan ve “head‑bobbing” ile hassas derinlik kestirimine ve tüy mimarisi sayesinde sessiz u...

Kargalar ve kuzgunlar, yüksek nöron yoğunluğu ve NCL gibi yürütücü merkezler sayesinde primatlarla yarışan bilişsel performans sergiler. Alet yapımı‑kullanımı, nedensel akıl yürütme, geleceğe yöne...

Evcil hayvanlar, hayatımıza neşe, huzur ve koşulsuz sevgiyi getiren özel dostlardır. Kediler bağımsız ve gizemli doğalarıyla tanınsalar da, sahipleriyle kurdukları bağlar son derece derin ve anlamlıdı...

Tekir kedinizin sağlıklı, mutlu ve dengeli bir yaşam sürmesi için oyun büyük bir rol oynar. Oyun, sadece eğlenceli bir aktivite değil; aynı zamanda kilo kontrolü, stres yönetimi ve davranış sorunların...

Okyanusların karanlık derinliklerinde, hayal gücümüzü zorlayan canlılar yaşar. Bunların en büyüleyicilerinden biri olan mürekkep balıkları, milyonlarca yıllık evrim sürecinde derin denizlerin ekstrem ...

Karbonifer sonunda amniyotlar Synapsida ve Sauropsida olarak ayrıldı; sürüngen hattı kuşları da içerir ve kaplumbağalar genomik verilere göre archosaur hattına kardeştir (Archelosauria). Kaplumbağa k...

Kısa cevap: Evet. Kuşların büyük çoğunluğu, Dünya’nın manyetik alanını bir “pusula” ve muhtemelen bir “harita” bileşeni olarak kullanır; davranışsal, fizyolojik ve moleküler kanıtlar, gözde ışığa bağl...

Kısa cevap: Bazı hayvanlarda “kıskançlık‑benzeri” ve “mahcubiyet/utanma‑benzeri” davranışlar gözlenir, fakat bunların insanlardaki öz‑bilinçli duygularla birebir aynı olduğunu söylemek için yeterli ka...

Bu fark “mutlak” değildir; ekoloji (av/yiyecek dağılımı), evrimsel soy geçmişi (kurt atası vs yaban kedisi) ve evcilleşme sürecindeki seçilim baskılarının birleşik sonucudur. Kediler esnek bir türdür:...

Kediler insanların duygusal ifadelerini belirli koşullarda ayırt edebilir ve yüz, ses ve bağlamdan gelen ipuçlarını bütünleştirerek kendi davranışlarını buna göre ayarlayabilirler.

Köpeklerin insan jestlerini, bakış yönünü ve işaretlerini bu kadar “doğal” biçimde çözmesi tesadüf değil. Kanıtlar, evcilleşme sürecinde insana yönelik sosyallik ve ortak iletişime yatkınlığın güçlü b...

İnsanlarla yaşayan kediler ve köpekler, yalnızca davranışlarımızı “okumakla” kalmaz; kalp atım ritmimiz, hormonlarımız ve duygu durumumuzla da senkronize olabilir. Buna duygusal senkronizasyon ya da d...