Kedi Sağlığı: Kedilerde Sık Görülen Hastalıklar ve Belirtileri

Patiliyo.com 25.08.2025 1 Beğeni 1 Yorum

En sık görülen hastalık grupları

Diş ve ağız hastalıkları: Periodontal hastalıklar kedilerde en yaygın sorunlar arasındadır; sıklık verileri diş hastalıklarının en başta geldiğini göstermektedir.
- Belirtiler: Ağız kokusu, salya, yemek sırasında ağrı, mama düşürme, kilo kaybı.
- Eşlik edebilen durum: Ağız‑diş problemleri, FIV/FeLV gibi bağışıklığı etkileyen hastalıklarda daha sık ve şiddetli görülebilir.
Obezite ve metabolik problemler: Obezite sık görülür ve diyabet gibi endokrin bozukluklara zemin hazırlayabilir.
- Belirtiler: Aktivite azalması, kilo artışı; diyabette aşırı su içme‑idrar ve kilo kaybı da gözlenebilir.
Deri hastalıkları ve parazitler: Pire, kene ve dermatofit gibi etkenler; yaygın kaşıntı ve deri lezyonlarına neden olur ve sık rastlanır.
- Belirtiler: Kaşıntı, kabuklanma, tüy dökülmesi; iç parazitlerde kilo kaybı, ishal ve kusma görülebilir.
Sindirim sistemi sorunları: Kusma, ishal ve iştah dalgalanmalarıyla seyreder; “sindirim problemleri” yaygın kategori olarak bildirilmiştir.
Üst solunum yolu enfeksiyonları: Özellikle herpesvirus ve calicivirus kaynaklı “kedi gribi” tablosu; hapşırma, burun‑göz akıntısı ve ateşle tipiktir.
- Belirtiler: Hapşırma, akıntı, ateş, iştahsızlık, ağız/ göz ülserleri, öksürük; ağır olgularda açık ağız soluma görülebilir
- .
Alt üriner sistem hastalıkları ve tıkanma riski (FLUTD): Sık fakat az miktarda ve ağrılı idrar, kum kabına sık gitme ve idrarda kan ile ortaya çıkar.
- Acil: Erkek kedilerde tıkanma hayatı tehdit eder; vakit kaybetmeden müdahale gerekir.
FeLV/FIV ile ilişkili durumlar: Uzun asemptomatik dönemlerle seyredebilir; bağışıklık zayıflığına bağlı olarak kronik enfeksiyon eğilimi, ağız‑diş sorunları ve kilo kaybı gözlenebilir.
- FIV pozitif kedilerde kronik solunum yolu enfeksiyonları, ağız iltihapları ve bazı tümörlere yatkınlık artabilir.
FIP (Feline Enfeksiyöz Peritonit): Ateş, iştahsızlık, halsizlik gibi non‑spesifik bulgular; “ıslak form”da karın/göğüste sıvı, “kuru form”da göz ve nörolojik bulgular görülebilir.
Panlökopeni (Parvovirüs): Yüksek ateş, şiddetli kusma‑ishal ve dehidrasyonla seyreder; ölümcül olabilir, aşı ile korunma esastır.

Belirtiye göre hızlı rehber

Ağız açık soluma, zor nefes alma: Üst solunum yolu enfeksiyonlarında ve ciddi solunum problemlerinde görülebilir; acil değerlendirme gerekir.
Sık sık kumda çömelme, damla damla/kanlı idrar: FLUTD düşündürür; erkek kedide tıkanma riski nedeniyle acildir.
Aşırı su içme ve idrara çıkma, iştah artışı/azalması: Diyabet, böbrek hastalığı veya diğer metabolik sorunlar akla gelir.
Kalıcı halsizlik, ateş, kilo kaybı: FeLV/FIV, FIP ve sistemik enfeksiyonlar açısından değerlendirilmeli.
Ağrı belirtileri: Saklanma, hareketten kaçınma, merdiven basamaklarında/koltuklara zıplamada isteksizlik, iştahsızlık gibi davranışsal değişimler görülebilir.

Aşıyla önlenebilen önemli hastalıklar

Çekirdek aşılar: FPV (panlökopeni), FHV‑1 (herpes), FCV (calicivirus) enfeksiyonlarına karşı koruma sağlar; her kedinin çekirdek aşılarının tamamlanması önerilir.
Kanıt ve kapsam: Çekirdek aşıların önemi ve kapsamı, güncel kılavuz ve derlemelerde detaylı biçimde sunulmuştur.
Kedi gribi ve panlökopeni: Aşı, hastalığın şiddetini azaltır ve yayılımı sınırlar; panlökopenide yaşam kurtarıcı önemdedir.

Evde erken uyarı kontrol listesi

24 saatten uzun süren iştahsızlık veya belirgin iştah artışı varsa dikkat.
Su tüketimi ve idrar miktarında fark edilir değişim varsa not alın.
Kum kabında ağrılı/zorlayıcı denemeler, kanlı idrar ya da hiç idrar yapamama acildir.
Nefes darlığı, açık ağız soluma, yoğun burun‑göz akıntısı ortaya çıkarsa bir an önce değerlendirin.
Kilo kaybı, kalıcı ateş, halsizlik ve tüylerde belirgin matlaşma sistemik hastalık işareti olabilir.

Ne zaman acil, ne zaman randevu?

Acil durum: İdrar yapamama, açık ağız soluma veya hızlı‑zor nefes, tekrarlayan kusma+çökme, ani arka bacak ağrısı/ yürüyememe gibi şiddetli belirtiler.
Kısa sürede randevu: Çok su içme‑idrar, iştahsızlık/kilo kaybı, ağız kokusu ve ağızda ağrı, kronik hapşırma‑akıntı.

Korunma ve rutin sağlık

Aşılama: Her kedi, çekirdek aşılara karşı güncel olmalıdır; ek aşılar risk durumuna göre belirlenir.
Parazit önleme: Düzenli iç‑dış parazit koruması; uyum ve ürün seçimi için veteriner yönlendirmesi gerekir.
Kalabalık ortam riski: ÜSYE ve panlökopeni gibi hastalıklar barınak/kalabalık ortamlarda daha kolay yayılabilir; karantina ve aşı protokolleri önemlidir.
Genel sağlık davranışları: Şiddetli panting, hırıltı ve sığ nefes alma gibi bulgulara dikkat; normal olmayan solunum paternleri hızla değerlendirilmelidir.

SSS - Sıkça Sorulan Sorular

S1: “Kedim çok su içiyor ve sık idrara çıkıyor; ne anlama gelir?”
C1: Diyabet ve böbrek hastalıkları başta olmak üzere metabolik sorunlar düşünülebilir; kan‑idrar testleri ve klinik muayene gereklidir.
S2: “Kum kabında sık çömeliyor ama idrar az ve bazen kanlı; acil mi?”
- C2: Evet. FLUTD olasıdır; erkek kedilerde tıkanma hayatı tehdit eder ve acil müdahale gerektirir.
S3: “Hapşırma, burun‑göz akıntısı ve ateş var; kedi gribi olabilir mi?”
- C3: Evet, FHV‑1/FCV kaynaklı ÜSYE ihtimali yüksektir; aşılı kedilerde daha hafif seyreder. Solunum sıkıntısı gelişirse acildir.
S4: “Ağız kokusu ve yemek yerken ağrı var; diş sorunu mu?”
- C4: Diş hastalıkları kedilerde çok yaygındır; profesyonel diş muayenesi ve tedavisi gerekebilir.
S5: “FeLV/FIV pozitif kedilerde ne beklemeliyim?”
- C5: Uzun süre belirti vermeden seyredebilirler; kilo kaybı, kötü tüy kalitesi, lenf düğümü büyümesi ve kronik enfeksiyon eğilimi görülebilir. Düzenli kontrol ve çevresel stresin azaltılması önemlidir.

S6: “FIP’in tipik belirtileri nelerdir?”
- C6: İştahsızlık, halsizlik, dalgalanan ateş gibi non‑spesifik bulgular yaygındır; ıslak formda karın/göğüste sıvı, kuru formda göz/nörolojik belirtiler eşlik edebilir.

S7: “Panlökopeni ne kadar ciddi ve aşı işe yarar mı?”
- C7: Çok ciddidir; şiddetli kusma‑ishal ve dehidrasyonla hızla kötüleşebilir. Aşı en etkili korumadır.